Tijdens het Jaarcongres Circulaire-IT vertelt Bas van der Pol, oprichter van Tappr, over het digitaal productpaspoort (DPP).
Wat begon als een niche-onderwerp in Europese regelgeving, ontwikkelt zich volgens hem tot een ingrijpende verandering voor vrijwel alle productcategorieën, inclusief IT en elektronica. Bas start met een korte schets van zijn bedrijf, dat sinds 2021 werkt aan productpaspoorten voor onder meer textiel, meubels en wasmachines. IT-apparatuur volgt snel. “Iedereen denkt bij een productpaspoort aan iets heel visueels”, zegt hij. “Maar uiteindelijk is het ook gewoon een gestructureerd datastuk dat machines kunnen lezen.” Die combinatie van informatie voor consumenten en machine-readable data voor douanes, reparateurs en refurbishers maakt het paspoort volgens hem zo krachtig.
Wetgeving als vliegwiel
De belangrijkste motor is de nieuwe Europese wetgeving ESPR, die vanaf 2027 productpaspoorten verplicht stelt. Textiel, banden en meubels komen als eerste aan de beurt, maar elektronica volgt via zogeheten horizontale eisen. Recycled content en recycleerbaarheid van elektronische apparatuur staan al vast. Toch waarschuwt Bas dat niemand precies kan voorspellen hoe de definitieve regels eruitzien. “Het working plan wisselt continu”, zegt hij. “Maar als je nu inzet op GS1 Digital Link en een goede databasis, dan kun je straks aan elke eis voldoen.” Die GS1 Digital Link is de opvolger van de oude barcode: een QR-code waarin naast een uniek product-ID ook aanvullende data kunnen worden opgenomen, van productiedatum tot serienummer. Door de razendsnelle adoptie van QR-codes tijdens de coronaperiode wordt de overstap volgens Bas onvermijdelijk.
Bas benadrukt dat het paspoort niet alleen een compliance-instrument wordt, maar een kans om de volledige levenscyclus van producten inzichtelijk te maken. Upstream-data, zoals componentenlijsten, zijn in de IT-sector volgens hem vaak al aanwezig. Downstream is de winst te behalen. “Hoe lang of door wie een product wordt doorgebruikt, is meestal onbekend”, zegt hij. Juist daar liggen kansen voor reparatie, refurbishment en initiatieven zoals take-back en maatschappelijke herinzet.
Nieuwe waardecreatie
Het productpaspoort opent volgens Bas de deur naar nieuwe businessmodellen. Denk aan reparatieservices, recycling, resaleprogramma’s en slimmere klantenservice. Een simpel voorbeeld is productregistratie via een QR-code. Bedrijven die hiermee zijn gestart, halen tot 80 procent van de scanners in hun CRM-funnel. Ook voor circulariteit biedt het paspoort directe koppelingen: een merk kan bijvoorbeeld vanuit het paspoort toegang bieden tot refurbishers of inzamelinitiatieven.
Bas sluit af met een vergelijking. Net zoals geen mens zonder paspoort kan reizen, zal volgens hem geen product binnen afzienbare tijd zonder digitaal paspoort op de markt verschijnen. “In 2030 win je niet met een DPP”, zegt hij. “Je mag alleen nog meedoen.”
